Тамақтағы қыжылды сезіну дамыған елдердің тұрғындары арасында жиі кездесетін шағымдардың бірі болып табылады. Халықтың шамамен 30%-ы бұл жағымсыз симптомды күніне кемінде бір рет сезінеді. Алайда емделушілердің үштен бір бөлігі ғана медициналық көмекке жүгінеді. Тұрақты қыжыл өмір сапасына әсер етеді, өйткені ол ауыздағы тұрақты қышқыл немесе ащы дәммен, кекірумен және басқа да жағымсыз белгілермен қоса мазалайды. Сонымен қатар, бұл симптом уақтылы және дұрыс емдеуді қажет ететін әртүрлі ауруларда болуы мүмкін.
Соңғы жылдары шырышты қабаттың өткізгіштігінің артуы және өңеш эпителийінің жасушалары арасындағы байланыстардың күшеюі нәтижесінде қыжыл дамитыны туралы теория кең таралды. Нәтижесінде асқазандағы қышқыл заттардың компоненттері шырыш астындағы қабатқа оңай еніп, ауырсыну рецепторларын тітіркендіреді.1
ТАМАҚТАҒЫ ҚЫЖЫЛДЫҢ СЕБЕПТЕРІ ЖӘНЕ ДИАГНОСТИКА ӘДІСТЕРІ
Қыжыл көбінесе гастроэзофагеальды рефлюкс ауруы (ГЭРА)2 кезінде пайда болады. Бұл ауру өңештің төменгі сфинктерінің дисфункциясымен, перистальтиканың өзгеруімен, асқазанның ішіндегі қысымның жоғарылауымен, сондай-ақ асқазан сөлі секрециясының артуымен сипатталады. Сонымен қатар, тамақтағы ауық-ауық немесе тұрақты қыжыл келесі жағдайлармен байланысты болуы мүмкін:
- функционалды диспепсия;
- асқазанның ойық жаралы ауруы;
- гастродуоденит;
- он екі елі ішектің ойық жарасы және т.б2.
Бұл симптомның неліктен пайда болғанын түсіну үшін кешенді тексерістен өту керек. Ең маңызды әдістер өңешті эндоскопиялық зерттеу және өңеш ішілік қышқылдықты тәуліктік бақылау болып табылады3. Сонымен қатар, дәрігер анамнез жинап, адамның тамақтану әдеттерін, жаман әдеттері мен бейімділік факторларын анықтауы керек. Қажет болған жағдайда тексеріс жоспарына басқа да әдістер енгізілуі мүмкін, мысалы, импедансометрия, құрсақ қуысы мүшелерінің УДЗ, контрастпен жасалатын өңештің рентгенографиясы.
ТАМАҚТАҒЫ ҚЫЖЫЛ СИМПТОМДАРЫ
Қыжылдың негізгі көрінісі – төс сүйегінің артында пайда болып, өңеш бойымен жоғары қарай, соның ішінде көмейге (тамаққа) таралатын ұдайы туындайтын күю немесе ауырсыну сезімі. Егер ол кем дегенде аптасына бір рет туындаса, онда ол қандай да бір аурудың көрінісі болып саналады1. Қыжылмен қоса болатын басқа симптомдарға мыналар жатады:
- қышқыл кекіру;
- ауызда ащы немесе қышқыл дәмнің сезілуі;
- жүрек айну;
- метеоризм:
- ұйқының бұзылуы;
- іштің жоғарғы жағының ауырсынуы
Қыжыл тамақ ішкеннен кейін немесе аш қарынға пайда болуы мүмкін.
Қыжыл және онымен қоса болатын белгілердің ауырлығы әртүрлі болуы мүмкін. Сондықтан кейбір емделушілер медициналық көмекке жүгінбей, өзін-өзі емдеуді жөн көреді. Кейбір науқастарда бұл симптомдар айтарлықтай жайсыздықты тудырып, үнемі алаңдатады, олар дәрігерге үнемі барып, тағайындалған терапияны алады.
ҚЫЖЫЛДАН ҚАЛАЙ ҚҰТЫЛУҒА БОЛАДЫ
Тамақтағы қыжылды нәтижелі емдеу оның тікелей пайда болу себебін жоюды білдіреді. Қосымша симптоматикалық терапия тағайындалады, оның мәні сипатты симптомдарды жою болып табылады.
Көптеген жағдайларда қыжылды тез және нәтижелі жоюға болады. Осы мақсатта бірнеше препарат тобы қолданылады, олардың ең танымалы протонды сорғы тежегіштері мен антацидтер болып табылады. Олар қауіпсіздік пен тиімділіктің жоғары дәрежесімен сипатталады4.
1. С. А. Баранов, Ю. О. Шульпекова, В. М. Нечаев/ СОВРЕМЕННЫЕ ПРЕДСТАВЛЕНИЯ О ПАТОГЕНЕЗЕ ИЗЖОГИ/ Сибирский медицинский журнал. 2018;33(3) https://cardiotomsk.elpub.ru/
2. И. В. Маев, А. А. Самсонов, Н. Г. Андреев/ СИМПТОМ ИЗЖОГИ: ПРИВЫЧНЫЙ ДИСКОМФОРТ ИЛИ СЕРЬЕЗНАЯ ПРОБЛЕМА?/ ФАРМАТЕКА № 10 — 2011 https://lib.medvestnik.ru/
3. И. А. Шоломицкая, Н. В. Капралов/ ИЗЖОГА: СОВРЕМЕННЫЙ ВЗГЛЯД НА ПРОБЛЕМУ/ Белорусский государственный медицинский университет https://www.bsmu.by/
4. Г. Д. Фадеенко/ Изжога: причины возникновения и эффективное лечение/ ГАСТРОЕНТЕРОЛОГІЯ • КОНСПЕКТ ЛІКАРЯ № 17 (270) 2011 http://health-ua.com/
Инструкция по медицинскому применению препарата Ренни®️
БІЛУ МАҢЫЗДЫ
Жүктілік кезіндегі қыжыл
Көптеген әйелдер жүктілік кезінде бірінші рет қыжыл симптомдарын сезеді. Бұл өте жиі кездесетін проблема.
Қыжыл дегеніміз не?
Бұл кеудедегі күю, ауырсыну және жайсыздық сезімі көптеген адамдарға таныс.
Антацидтер мен алкогольді қабылдауға болады ма?
Күйдіргіге қарсы дәрі-дәрмектерде алкогольдік сусындармен қолдануға шектеулер жоқ, бірақ бір мезгілде қабылдаудың нюанстары бар.
Ерлердегі қыжыл себептері
Қыжыл – асқазан-ішек ауруларының ең көп таралған симптомы.
Балалардағы қыжыл себептері мен емі
Балалық шақтағы қыжыл дербес симптом ретінде әрекет етуі мүмкін немесе әртүрлі диспепсиялық бұзылыстар белгілерінің бірі болуы мүмкін.
